Түркістан облысында салауатты өмір салтын қалыптастыру: қоғамдық келісім мен белсенді бастамалардың нәтижесі

Түркістан облысы – Қазақстанның рухани астанасы атанған, тарихы терең, мәдениеті бай өңір. Дегенмен, бұл аймақ әлеуметтік мәселелер тұрғысынан да өзекті саналады. Соның ішінде тұрғындардың денсаулығына тікелей әсер ететін алкоголь және темекі өнімдерін тұтыну мәселесі ерекше алаңдаушылық тудырады. Осыған байланысты облыс билігі мен қоғамдық ұйымдар бірлесе отырып, салауатты өмір салтын насихаттау, зиянды әдеттермен күресу бағытында кешенді жұмыстар атқарып келеді.

2020 жылдан бастап Түркістан облысында темекі мен алкогольге қарсы күреске бағытталған мемлекеттік және қоғамдық шаралар кең ауқымда жүргізілуде. Бұл бағытта ең тиімді қадамдардың бірі – жергілікті деңгейде тұрғындардың белсенділігі мен ішкі тәртіпке сүйене отырып, «алкогольсіз және темекісіз ауыл» бастамаларын енгізу болды. Мәселен, Төлеби ауданына қарасты Қоғалы ауылы тұрғындарының бастамасымен ауылда алкоголь және темекі өнімдерін сату мүлде тоқтатылған. Бұл тек символдық қадам емес, шын мәнінде ауылдағы әлеуметтік ахуалдың жақсаруына, қылмыс деңгейінің төмендеуіне және отбасылық тұрақтылықтың артуына тікелей әсер еткен. Бүгінде облыс бойынша мұндай бастаманы қолдаған ауылдардың саны 20-дан асып отыр.

Облыстағы бұл үдеріс тек ауылдармен шектеліп отырған жоқ. Түркістан қаласының өзінде және өзге аудан орталықтарында да салауатты өмір салтын насихаттау жұмыстары жүйелі жүргізілуде. Жастар ресурстық орталықтары мен үкіметтік емес ұйымдар тарапынан мектептер мен колледждерде түсіндіру жұмыстары, семинарлар, флешмобтар, спорттық іс-шаралар ұйымдастырылып, зиянды әдеттерге қарсы қоғамдық иммунитет қалыптастыруға көңіл бөлінуде.

Сонымен қатар, заңсыз алкоголь өнімдерінің таралуына қарсы күрес те күшейтілді. 2024 жылы Түркістан облысының Келес, Төлеби аудандарында және Түркістан қаласында заңсыз алкоголь өндіретін үш астыртын цех анықталып, жойылды. Арнайы операциялар нәтижесінде 170 миллион теңгеден астам заңсыз өнім тәркіленіп, қылмыстық істер қозғалды. Бұл – құқық қорғау және экономикалық бақылау органдарының бұл бағыттағы жұмысын күшейткенінің айқын көрінісі.

Алайда өңірде бұл бағыттағы жұмыстың әлі де жалғасуы қажет екенін көрсететін бірқатар өзекті мәселелер бар. Атап айтқанда, қала халқы мен жастар арасындағы темекі және электронды шылым өнімдеріне деген қызығушылық азаймай отыр. Бұл ретте, қоғамның ақпараттық сауаттылығын арттыру және жаңа форматтағы түсіндіру жұмыстарын жүргізу маңызды. Қазіргі жастардың цифрлық кеңістікте көбірек уақыт өткізетінін ескерсек, әлеуметтік желілер мен медиаконтент арқылы салауатты өмір салтын насихаттау – заманауи тәсілдердің бірі болуы тиіс.

Сонымен қатар, білім беру жүйесінде де профилактикалық бағыттағы шаралар кеңейтілуде. Мектептерде «Өзін-өзі тану», «Салауатты өмір салты» секілді пәндер арқылы балаларға ерте жастан дұрыс әдеттер мен құндылықтар дарыту көзделуде. Мұғалімдер мен психологтар да бұл бағытта белсенді жұмыс атқарып келеді. Түркістан облыстық қоғамдық денсаулық сақтау департаменті мен білім басқармасы бірлесе отырып, жасөспірімдер арасындағы зиянды әдеттердің алдын алу бойынша оқу-әдістемелік материалдар әзірлеп, семинарлар өткізіп жатыр.

Қоғамның салауатты өмірге бет бұруында мешіттер мен имамдардың да рөлі ерекше. Қоғамдық келісім мен рухани тәрбие негізінде зиянды әдеттерден арылу – дін мен дәстүрдің өзегінде жатқан құндылық. Облыстағы мешіттерде жұма уағыздарында темекі мен арақтың зияны жиі айтылады, бұл да өз кезегінде халықтың санасына оң әсер етуде.

Жалпы алғанда, Түркістан облысында салауатты өмір салтын қалыптастыру жолындағы күрес тек әкімшілік немесе медициналық шаралармен ғана емес, қоғамның барлық саласын қамтитын кешенді үдеріс түрінде жүргізілуде. Мемлекеттік органдар, қоғамдық ұйымдар, білім және діни мекемелердің үйлесімді жұмысы нәтижесінде өңірде оң өзгерістер байқалуда. Бұл бағыттағы тәжірибе республика бойынша да үлгі ретінде қабылдануы әбден мүмкін.

Қорытындылай келе, Түркістан облысында салауатты өмір салтына бет бұру үдерісі жүйелі сипат алып отыр. Бұл жұмыс тек бір саланың емес, бүкіл қоғамның жұмыла әрекет етуінің нәтижесі. Болашақта бұл бастамалардың нәтижесінде тек аурушаңдық пен өлім-жітім деңгейі төмендеп қана қоймай, тұтас бір буынның өмір сүру сапасы жақсара түседі деп сеніммен айтуға болады.